Dla kogo jest układ konsumencki?

Układ konsumencki jest instytucją prawną, uregulowaną w ustawie – Prawo Upadłościowe, skierowaną do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne, natomiast ich sytuacja wskazuje, iż będą w stanie dokonać spłaty zobowiązań bez konieczności przeprowadzenia likwidacji majątku, tak jak miałoby to miejsce w ramach tzw. upadłości konsumenckiej. Można określić, iż układ konsumencki to postępowanie restrukturyzacyjne przeznaczone dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, zmierzające do zawarcia układu z wierzycielami.

Jak wszcząć postępowanie układowe konsumenckie?

Postępowanie o zawarcie układu z wierzycielami generalnie wszczynane jest na wniosek dłużnika. Ponadto, ustawa nadaje sądowi uprawnienie do samodzielnego zainicjowania takiej procedury po złożeniu wniosku upadłościowego – takie rozwiązanie jest możliwe, gdy wniosek upadłościowy nie zawiera oświadczenia o braku zgody na udział w postępowaniu o zawarcie układu. W takim przypadku sąd nie wydaje postanowienia o ogłoszeniu upadłości, lecz postanowienie o otwarciu postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli.

Co powinien zawierać wniosek o otwarcie układu konsumenckiego?

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać szereg informacji, dokumentów i oświadczeń, w tym muszą być dołączone do niego wstępne propozycje układowe.

Co to są propozycje układowe i jak je przedstawić, aby wierzyciele zagłosowali za układem?

Propozycje układowe mogą wskazywać jeden lub więcej sposobów restrukturyzacji zobowiązań dłużnika. Im lepsze propozycje, tym większe prawdopodobieństwo ich przyjęcia przez wierzycieli. Z drugiej strony dłużnik musi przedłożyć propozycje układowe, które będą dla niego wykonalne, dlatego ważnym aspektem może być skonsultowanie propozycji układowych z profesjonalistą, który pomoże je dostosować do sytuacji dłużnika lub sporządzić całkowicie nowe. Propozycje układowe zależą od inwencji autora, natomiast do najczęściej stosowanych w praktyce propozycji układowych w układzie konsumenckim należą:

  • odroczenie terminu wykonania,
  • rozłożenie zaległości na raty,
  • redukcja (zmniejszenie) zobowiązań,
  • sprzedaż poszczególnych składników majątkowych konsumenta i przeznaczenie uzyskanej ceny do podziału między wierzycieli.

Jak można złożyć wniosek?

Konsument może złożyć wniosek samodzielnie lub za pośrednictwem pełnomocnika, czyli np. radcy prawnego. Pomoc pełnomocnika profesjonalnego przy sporządzeniu takiego wniosku daje perspektywę, tego że wniosek będzie sporządzony bez jakichkolwiek braków formalnych, a informacje istotne dla otwarcia tego postępowania zostaną w sposób skrupulatny przedstawione. Wniosek można złożyć drogą elektroniczną za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych działającego w ramach Portalu Rejestrów Sądowych. Ponadto konsument może złożyć wniosek w biurze podawczym sądu, przekazując ustnie treść wniosku oraz składając dokumenty sporządzone w postaci papierowej.

Kiedy takie postępowanie zostanie otwarte?

Sąd uwzględni wniosek o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli, jeżeli możliwości zarobkowe konsumenta oraz jego sytuacja zawodowa wskazują na zdolność do pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz możliwość zawarcia i wykonania układu z wierzycielami. Taka sytuacja może wystąpić chociażby w sytuacji, gdy konsument otrzymuje wynagrodzenie za pracę w kwocie pozwalającej przyjąć, że ma szansę spłacić swoje zobowiązania poprzez zawarcie układu z wierzycielami, czy też gdy posiada jakiś majątek, którego część może w sposób kontrolowany zbyć i kwotę ze sprzedaży przeznaczyć na zaspokojenie wierzycieli, a pozostały majątek zachować. Innymi słowy, konsument musi wykazać, iż pomimo nieregulowania wymagalnych zobowiązań, jego perspektywy zarobkowe, przy uwzględnieniu przedstawionych przez dłużnika propozycji układowych, dają szansę na spłatę wierzycieli i obsługę kosztów samego postępowania.

Jakie są cele układu konsumecnkiego?

Celem postępowania o zatwierdzeniu układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej jest uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu ze wszystkimi wierzycielami w ramach jednego postępowania, pod nadzorem sądu i wyznaczonego w sprawie nadzorcy sądowego.

Jakie są skutki wszczęcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeni wierzycieli?

Z dniem wydania postanowienia przez sąd, konsument – poza perspektywą zawarcia układu z wierzycielami – otrzymuje ochronę przeciwegzekucyjną. Otwarcie postępowania wywoła skutek w postaci zawieszenia z mocy prawa postępowań egzekucyjnych i braku możliwości wszczynania nowych przez wierzycieli.

Kim jest nadzorca sądowy powoływany w tym postępowaniu?

W postanowieniu o otwarciu postępowania sąd wyznacza nadzorcę sądowego, którym jest osoba wpisana na listę doradców restrukturyzacyjnych. Jego zadaniem jest sporządzenie w porozumieniu z dłużnikiem ostatecznych propozycji układowych, spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych, a następnie zwołanie zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem.

Czy za układem konsumenckim muszą zagłosować wszyscy wierzyciele?

Nie jest wymagane uzyskanie zgody wszystkich wierzycieli, żeby układ został przyjęty. Z tych względów konsument może przeprowadzić uproszczoną symulację głosowania na własne potrzeby, jeszcze przed złożeniem wniosku. Wynik takiej symulacji może mieć znaczenie dla samej decyzji o złożeniu wniosku albo dla kierunku rozmów z poszczególnymi wierzycielami, gdyż porozumienie się z poszczególnymi wierzycielami pozwalać będzie na restrukturyzację długów wobec tych wierzycieli, którzy nie są mu przychyli. Uchwała zgromadzenia wierzycieli o przyjęciu układu zapada, jeżeli wypowie się za nią większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.

Jaki jest okres obowiązywania układu?

Trzeba zarazem pamiętać, że układ konsumencki może być zawarty maksymalnie na pięć lat. W przypadku natomiast gdy konsument posiada nieruchomość służącą zaspokojeniu jego potrzeb mieszkaniowych lub osób znajdujących się na jego utrzymaniu, układ może być zawarty na okres przekraczający pięć lat, jeżeli przewiduje zachowanie nieruchomości przez dłużnika.

Podsumowanie

Układ konsumencki to rozwiązanie dla osób, które popadły w tarapaty finansowe, ale nie chcą poddać się upadłości konsumenckiej. Instytucja ta daje konsumentowi, posiadającemu możliwości spłaty wierzycieli choćby w nieznacznej części, perspektywę zachowania całości lub części swoich aktywów i wypracowania rozwiązań dotyczących spłaty na dużo korzystniejszych warunkach, niż miałoby to miejsce w ramach upadłości.



Piotr Olewniczak pomaga przedsiębiorcom, osobom prowadzącym gospodarstwa rolne oraz klientom indywidualnym. Pełni funkcje pełnomocnika procesowego dłużników, jak również wierzycieli w ramach postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. [więcej]