Blog



(autor: r.pr. Piotr Olewniczak)

Nie zawsze orzeczenie, jakie zapada przed sądem pierwszej instancji jest dla strony postępowania korzystne. Nie należy jednak załamywać rąk i tracić nadziei, gdyż ocena sprawy dokonana przez sąd może być błędna, wszak sprawę rozstrzyga człowiek, który nie jest nieomylny. W większości przypadków orzeczenie, z którym się nie zgadzamy, możemy zaskarżyć.

Apelacja jako środek zaskarżenia

W polskim systemie prawnym można wyróżnić wiele środków odwoławczych i środków zaskarżenia. To jaki środek w danej sytuacji jest możliwy do wniesienia, wynika z wydanego rozstrzygnięcia. I tak, dla przykładu:

• od nakazu zapłaty w postepowaniu upominawczym, listy wierzytelności, spisu wierzytelności, wyroku zaocznego przysługuje sprzeciw;
• od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym przysługują zarzuty;
• od postanowienia co do zasady przysługuje zażalenie;
• od orzeczenia referendarza sądowego przysługuje skarga;
• od zarządzenia wydanego przez asystenta sędziego można wnieść zastrzeżenie;
• od wyroku sądu II instancji przysługuje skarga kasacyjna;
• od wyroku sądu I instancji przysługuje apelacja.

Jak wynika z powyższego, katalog możliwych środków odwoławczych i środków zaskarżenia jest szeroki, natomiast w ramach niniejszego wpisu szerzej przyjrzyjmy się ostatniemu ze wskazanych.

Co należy zrobić, żeby zaskarżyć wyrok?

Proces cywilny toczy się według z góry ustalonych reguł, określających granice czasowe na dokonanie danej czynności. Strona postępowania, która chce się dowiedzieć jakimi motywami kierował się Sąd wydając stosowne rozstrzygnięcie, jak również ta strona, która chce je zaskarżyć, powinna w terminie 7 dni złożyć wniosek do Sądu o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku. Wniosek taki podlega opłacie sądowej w wysokości 100 zł. Co prawda sąd w trakcie publikacji orzeczenia podaje ustne motywy rozstrzygnięcia, jednak to nie otwiera stronie drogi do zaskarżenia wydanego orzeczenia, dlatego też konieczne jest złożenie powyższego wniosku. Po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia jest czas na podjęcie decyzji na to, czy trzeba lub warto złożyć apelację.

W jakim terminie apelacja musi zostać wniesiona?

Apelacja powinna być sporządzona i wniesiona w terminie dwutygodniowym od dnia otrzymania odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem. Jedynie w wyjątkowych przypadkach termin może wynosić 3 tygodnie, przy czym o wydłużonym terminie na apelację strona zostanie zawiadomiona przez sąd.

Co należy rozumieć przez wniesienie apelacji i do kogo wnosi się apelację?

Apelacja choć kierowana do sądu odwoławczego powinna jednak zostać wniesiona do sądu, który wydał wyrok. Apelację można bezpośrednio złożyć na biurze podawczym lub wysłać do Sądu. Co istotne, tylko nadanie pisma do sądu w formie przesyłki poleconej jest równoznaczne z jego wniesieniem.

Najważniejsze elementy apelacji

Skuteczność tego środka zaskarżenia zależy od przedstawionych zarzutów. Istotny jest także zakres zaskarżenia. Możemy zakwestionować wszystkie elementy wyroku albo zaskarżyć wyłącznie jedno z rozstrzygnięć. Ze względu na wagę tej części apelacji najlepszym rozwiązaniem pozostaje zlecenie sporządzenia środka odwoławczego profesjonalnemu pełnomocnikowi. Jeżeli przed sądem strona nie korzystała z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, możliwym jest udzielenie pełnomocnictwa do działania w toku postępowania odwoławczego, przy czym nie jest rekomendowane czekanie na kontakt z profesjonalistą do ostatniej chwili upływu terminu do wniesienia apelacji, gdyż pełnomocnik nie tylko potrzebuje czasu na napisanie apelacji, ale przede wszystkim zapoznanie się szczegółowo z wszystkimi dokumentami sprawy.

Rozprawa odwoławcza

W czasie epidemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego ustawodawca zrezygnował z obowiązkowej rozprawy przed sądem II instancji. Jeżeli strona postępowania chce, aby rozprawa koniecznie się odbyła, może złożyć w apelacji wniosek o wyznaczenie rozprawy. Jeżeli żadna ze stron nie zawnioskuje o przeprowadzenie rozprawy, sąd II instancji wydaje wyrok na posiedzeniu niejawnym. Co do zasady apelację powinien rozpoznawać sąd w składzie trzyosobowym, przy czym w czasach pandemii ustawodawca zdecydował, że sprawy rozpoznawane są w składach jednoosobowych.

Co powoduje wniesienie apelacji?

Wniesienie apelacji zapobiega uprawomocnieniu się zaskarżonego wyroku. Oznacza to, iż jeżeli Sąd I instancji nakazał zapłatę drugiej stronie określonej kwoty to, co do zasady, do czasu rozpoznania apelacji, strona ta nie ma obowiązku zapłaty i nie może być wszczęte wobec niej postępowanie egzekucyjne.

Czy Sąd może zmienić wyrok na niekorzyść strony wnoszącej apelację?

Sąd nie może uchylić lub zmienić wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację, chyba że strona przeciwna również wniosła apelację.

Jak długo należy czekać na rozpoznanie sprawy?

Nie ma niestety reguły. Czas oczekiwania na rozpoznanie apelacji zależy od ilości spraw w danym sądzie, czy też ilości spraw w referacie sędziego rozpoznającego wniesiony środek zaskarżenia.

Piotr Olewniczak pomaga przedsiębiorcom, osobom prowadzącym gospodarstwa rolne oraz klientom indywidualnym. Pełni funkcje pełnomocnika procesowego dłużników, jak również wierzycieli w ramach postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych. [więcej]